بیان ایده طرح از طریق دیاگرام

چرا دیاگرام؟!

معماری، در دل خود، اثر متقابل فرم، عملکرد و تخیل است. توانایی تجسم و برقراری ارتباط با مفاهیم معماری، مهارتی است که هر معمار باید آن را تقویت کند. دیاگرام‌ها به عنوان حد وسط بین دیدگاه یک معمار و تحقق ملموس ذهنیت او عمل می کنند. این مقاله به اهمیت و قدرت دیاگرام‌ها در تحقق ایده‌های یک معمار می‌پدازد.

ماهیت دیاگرام معماری

ترسیم دیاگرام یک تکنیک صرف طراحی نیست. این در واقع یک «زبان ارائه» است. دیاگرام‌ها مفاهیم پیچیده را به تصاویر قابل فهم و ساده‌تر تبدیل می کنند. از طریق خطوط، شکل‌ها، منطق، عملکرد و ماهیت یک طرح را منتقل می‌کنند و درک بهتر و سریع‌تری نسبت به توصیف‌های متن‌وار یا ترسیمات پیچیده امکان‌پذیر می‌سازند.

بررسی مفاهیم

قبل از اینکه یک ایده به یک ساختار قابل اجرا تبدیل شود، در ذهن معمار دچار تکرارهای متعددی می شود. دیاگرام‌ها بستری را برای بررسی بصری این تکرارها فراهم می کنند. با ساده‌سازی فرم‌ها و عملکردها به عناصر اساسی، معماران می‌توانند به سرعت طرح‌بندی‌ها، گردش‌ها و روابط فضایی را آزمایش کنند.

ایجاد ارتباط

یکی از اهداف اصلی دیاگرام‌ها، انتقال هدف طراحی به افراد، از مشتریان و پیمانکاران تا عموم مردم است. یک دیاگرام خوب می‌تواند:

• به ویژگی‌های کلیدی طرح تاکید کند.
• عملکرد و جریان فضاها را به تصویر بکشد.
• یک دید ایزومتریک از نحوه ارتباط عناصر مختلف با یکدیگر ارائه دهد.

کانکت شدن افکار و واقعیت های طرح

دیاگرام‌ها به عنوان پُلی بین مفهوم و آنچه قرار است طراحی و اجرا شود، عمل می کنند. آنها راه را برای پلان‌ها و مدل‌های دقیق تر هموار می کنند. با تنظیم شالوده و شفاف‌سازی اصول اصلی طراحی، دیاگرام‌ها ابهامات را کم می‌کنند و اطمینان حاصل می می‌شود که مراحل بعدی در فرآیند طراحی دارای جهت مشخصی هستند.

داستان‌سرایی بوسیله دیاگرام‌ها

هر پروژه داستانی را روایت می‌کند که بازتاب فرهنگ، زمینه و شرایط زمان خود است. دیاگرام‌ها می توانند این داستان ها را به طور موثر روایت کنند. به عنوان مثال، یک دیاگرام می‌تواند تحول یک سایت یا یک ساختمان را در طول زمان نشان دهد. یک دیاگرام لایه‌ای می‌تواند نحوه تعامل سیستم‌های مختلف، سازه ای، و اجزای مختلف طرح را در یک پروژه یا بستر نشان دهد.

ابزارهای دیجیتال در حال تکامل

عصر دیجیتال ابزارهای بی‌شماری را به وجود آورده است که قدرت خلق و ترسیم را تقویت کرده‌اند. نرم‌افزارهایی مانند Rhino،SketchUP، AutoCAD و Photoshop و Illustrator، تولید، تغییر و کار روی دیاگرام را آسان‌تر کرده‌اند. این ابزارها نه‌تنها دست شما را بازتر می‌گذارند، بلکه معماران را قادر می‌سازند تا داده‌ها و تحلیل‌های خود را در دیاگرام‌های خود ادغام کنند و آنها را گویاتر ارائه دهند.

در فرایند پیچیده طراحی، دیاگرام‌ها به عنوان یک «عامل ساده کننده» عمل می‌کنند و هر مرحله را هدایت می‌کنند. آنها ایده‌های پیچیده را به روایت‌های بصری تبدیل می‌کنند و وضوح، انسجام و خلاقیت یک طراح را نشان می‌دهند. همانطور که فرآیندهای معماری در این عصر دیجیتال به تکامل خود ادامه می‌دهند، اهمیت خلق و تولید دیاگرام دو چندان شده و نقش آن را به عنوان یک ابزار ضروری در تبدیل ایده‌ها به پروژه‌های باکیفیت تثبیت می‌کند.

– دیاگرام‌ها می‌توانند تکامل یک طرح را در طول زمان نشان دهند. آنها با کنار هم قرار دادن مراحل مختلف توسعه، بینشی در مورد فرآیندهای تصمیم گیری و منطق طراحی ارائه می‌دهند.

– دیاگرام‌ها می‌توانند پروژه را به اجزای عملکردی آن تشریح کنند و ترتیبات فضایی، مسیرهای کاربر و الگوهای گردش را نشان دهند. این تجزیه تحلیلی به ویژه در طول بررسی و نقد طراحی مفید است.

– در پروژه‌های چند رشته‌ای، جایی که معماران، مهندسان، معماران منظر و دیگر کارشناسان گرد هم می‌آیند، دیاگرام‌ها به عنوان زبان مشترک عمل می‌کنند و همکاری و تفاهم بهتری را بین تیم‌ها ایجاد می‌کنند.

– با حرکت طراحی به سمت مرحله ساخت و اجرا، دیاگرام‌ها می‌توانند به عنوان راهنمای اولیه برای تولید نقشه‌های فنی و اسناد ساخت عمل کنند.

کانسپت دیاگرام

• دیاگرام کاوش‌محور: در مراحل اولیه یک پروژه، معماران اغلب با ایده‌های متعدد دست و پنجه نرم می‌کنند. دیاگرام‌های مفهومی (کانسپت دیاگرام‌ها) به کاوش بصری این ایده‌ها کمک می‌کنند و به معماران اجازه می‌دهند نقاط قوت و معایب بالقوه را ببینند.
• دیاگرام ارتباطی: این دیاگرام‌ها به طور موثر ایده یا موضوع کلی یک پروژه را منتقل می‌کنند. خواه جریان فضا، تعامل کاربر، یا رابطه ساختمان با بافت آن باشد، یک دیاگرام مفهومی می‌تواند همه آن را بیان کند.

جمع بندی

بطور کلی دیاگرام نقش بسیار پررنگی در ارائه معماری / شهرسازی / معماری منظر و تمام حوزه‌های مرتبط یا حتی غیرمرتبط را ایفا میکند. در واقع یک پرزنت خوانا و هدفمند دارای دیاگرام‌های گویا و مناسبی است که خوانش طرح ما را آسان‌تر و بهتر میکند. در واقع دیاگرام‌ها برای ساده‌سازی دیتاهای ورودی و خروجی یک معمار بسیار کمک کننده و لازم هستند.

علیرضا انصاری
مدیر و بنیان گذار