های لاین ( گذر در ارتفاع )
طراح : دیلر اسکوفیدیو + رنفرو
مکان : ایالات متحده – نیویورک
گذر در ارتفاعی که آن را با نام « های لاین » می شناسند، مسیر پیاده عمومی شهری است که در نتیجه بازسازی مسیر راه آهن قدیمی منهتن در نیویورک به طول ۴٫۲ کیلومتر در بخش « میت پکینگ » به سمت غرب خیابان سی و چهارم با هدف حل برخی از مشکلات تردد پیاده و همچنین ایجاد پویایی شهری طراحی شده است.
قسمت غربی راه آهن جهت پرهیز از تصادفات شهری، در ارتفاع ۱۰ متری از سطح زمین بنا شد.
ترافیک زیاد منجر به تخریب بخشی از راه آهن در سال ۱۹۶۰ شد و علی رغم تلاش برای تخریب بخش باقی مانده در طول سال ها نهایتا در سال ۱۹۹۰ گروهی موسوم به « دوستان های لاین » در طی مسابقه ای طراحی پروژه را به دفتر طراحی دیلر اسکوفیدیو سپردند.
با توجه به ارزش تاریخی پروژه، تصمیم بر این گرفته شد که فضای فرسوده غیرقابل استفاده تبدیل به یک فضای تاریخی-تفرجی گردد. به دلیل ساختار عجیبو تازه ای که بر روی راه آهن شکل گرفته زیبایی نامعمول و خاصی در این پروژه وجود دارد و در واقع می توان گفت در این پروژه، منظر صنعتی به یک منظر پساصنعتی تبدیل شده است.
پروژه پس از بازطراحی
بازیابی منظر صنعتی در بستر ارزشمند تاریخی همراه با رویکردهای اکولوژیک که منجر به ایجاد فضای تفرجی شهری شده در این مکان قابل توجه است.
در این پروژه باز زنده سازی، از درون فضایی در حال نابودی یکی از نقاط عطف شهری به عنوان المان و نماد شهری به وجود آمد
این گذرگاه بدلیل قرارگیری در ارتفاع با داشتن خاصیت نظرگاهی سکانس های دید متفاوتی را در اختیاز مخاطب گذاشته است. بدین ترتیب ” نسبی ” بودن مفهوم منظر در این حرکت ناخودآگاه که درون پروژه وجود دارد به خوبی مشاهده می شود. فضایی که علاوه بر ترکیب منظر قدیم و منظر جدید و داشتن مفاهم اصلی معماری منظر، کیفیت فضایی را با بالا بردن سبزینگی شهری در بین فضای خشک شهر ارتقاء می بخشد.
موفقیت پروژه ” های لاین ” مبین مناسبی جهت اثبات فرضیه اساسی بودن توجه به مخاطب در جهت احیای فضا و منظر می باشد
جیمز کورنر، دیلر اسکوفیدو و عده ای دیگر از این گروه برای احیای این مجموعه و بازگرداندن حیات به این قسمت از همراه شدند.
دفتر معماری دیلر اسکوفیو و همکاران و نیز دفتر کونر که پایه گذار و مدیر دفتر جی. سی. اف. او ( JCFO ) و همچنین مدیر طراحی بخش منظر دانشگاه پنسیلوانیاست، طراحی این پروژه را بر عهده گرفتند.
طرح برگزیده در مسابقه ای که برای انتخاب طراحان برگزار شد دارای شاخصه های زیر بود :
ایده اول
استفاده از ساختار و سازه کهنه و تاریخی و بازسازی به عنوان مرور خاطرات
ایده دوم
بالا بردن کیفیت فضای شهری با ارتقاء تعاملات اجتماعی و شهری که از راهکارهای آن حرکت در سطحی بالاتر از سطح خیابان است.
مسیر خطی منظر در سطحی بالاتر از سطح خیابان
بالا بردن پروژه این ایده را در فضایی دور از آلودگی های بصری و صوتی محقق می کند.
ایده سوم
ایجاد فضایی خاص با القای حس رمزآلودگی است. بستری نامطلوب در طی سال ها موجب ایجاد فضایی شد که پشت به ساختمان ها کرده و مسیر راه آهن را به فضایی کم استفاده و نامناسب تبدیل کند. همچنین ایجاد این فضا علاوه بر بالا بردن کیفیت اکولوژیکی و تولید فضای سبز در محدوده متراکم شهری، از آلودگی های بصری فراوان شهری و ترافیکی می کاهد.
عناصر و مبلمان شهری اجرا شده با رگه هایی از طراحی به سبک فولدینگ و ترکیب این خطوط بتنی خاکستری رنگ با طراحی کاشت پیرامون اشاره به تضادی مستتر در قلب پروژه دارد.
استفاده از مبلمان بصورت کاربردی در منظر خطی ” های لاین “
« پست مدرن صنعتی » که در سایه زنده سازی این بخش صنعتی و ترکیب طبیعت صورت گرفته و تغییر کاربری می دهد و در عین حال در اذهان مردم یادآور خط ریل آهنی است که در تاریخ زنده مانده است.
خطوط موازی کف سازی که با سطوح سبز در پلان ترکیب شده به نوعی با دو خط موازی ریل های راه آهن هماهنگ اند. هنوز در برخی قسمت ها ریل آهن برای یادآوری تاریخ این مکان نگه داشته شده است.
این مسیر به دلیل ارتفاع از سطح زمین به صورت نظر گاهی طولی و موازی با لبه آب عمل می کند. مکانی که از آن می توان دید مطلوبی به فضای شهری داشت. به علاوه این گذرگاه همچون حیاطی برای ساختمان های مسکونی مجاور عمل می کند.
نمای پروژه در شب
تجزیه و تحلیل پارک ” های لاین “
پروژه بهسازی ” های لاین باید به سه دسته از نیازها پاسخ می داد که عبارت بودند از :
نیاز های اجتماع :
- به حداکثر رساندن فضاهای باز و تامین دسترسی ایمن برای عموم مردم
- حفظ هویت جامعه
- به حداکثر رساندن نور، هوا و منظر
- ساخت و ساز خانه هایی با قابلیت خرید و فروش و دسترسی مناسب در مکان هایی برخوردار از بیشترین پتانسیل برای تاثیرگذاری مثبت اقتصادی
- توجه به جنبه های زیبایی شناختی
- حمایت از کاربری های هنری و تولیدی موجود
نیازهای مالکان املاک واحد های تجاری
- فرصتی برای توسعه عادلانه در اموال و دارایی های بازار
- اصلاح منطقه بندی اطراف پروژه با هدف ایجاد کاربری های جدید در مکان مناسب
- به حداکثر رساندن ترافیک عابران پیاده ضمن ارتقاء ایمنی و امنیت
نیاز های شهری
- انعطاف پذیری در برابر توسعه دوباره محل
- به حداکثر رساندن فضاهای اداری، مناطق مسکونی و تسهیلات تجاری که باعث کسب درآمد های مالیاتی می شود
- افزایش ارزش تسهیلات مرکزی موجود یا تسهیلات توسعه یافته
- جایگزین های حمل و نقل برای کاهش ازدحام اتومبیل و آلودگی هوا
- مشارکت بخش دولتی در راستای تأمین مالی و مدیریت اقدامات محافظتی
- ایجاد فرصت برای شرکت های ساختمانی جهت همکاری برای ساخت فضاهای عمومی
بر اساس نظر مردم، هشت موضوع بیشترین آراء عمومی را به دنبال داشت که عبارتند از :
- حفظ گونه های گیاهی موجود در منطقه
- افزایش مبلمان شهری مورد نیاز مناطق مسکونی
- طراحی مسیرهای عابر پیاده و دوچرخه
- نورپردازی مطلوب منطقه
- حفظ ایستگاه راه آهن و خط راه آهن به عنوان میراث فرهنگی منطقه تا بدین وسیله پیشینه عملکردی منطقه برای نسل های آینده مشخص باشد
- بهسازی نماهای منطقه
- تبدیل فضای سبز به پارک همراه با طراحی یک دسترسی مطلوب برای آن
- تزریق خدمات شهری منطقه
خبق فضایی پویا با بکارگیری مناسب منظر سخت و منظر نرم
طراحی یک مسیر مطلوب برای حرکت عابر پیاده در میان فضاهای سبز متنوع و خلق مفاهیم پویا و دینامیکی در فضا
اولین مداخله بهسازی نه مداخله مرمتی بود و نه مداخله سازه ای، بلکه بافت به لحاظ اکولوژیکی ساماندهی شد. در این راستا از مهندسان کشاورزی دعوت به عمل آوردند تا ضمن حفظ گیاهان موجود در سایت، آن را از انواع گونه های گیاهی غنی سازند.
به این ترتیب گونه های گیاهی بومی و مقاوم در برابر خشکی به گونه های متناسب با شرایط آب و هوایی پروژه مورد استفاده قرار گرفتند. از طرفی گونه های گیاهی موجود در این پروژه موجب حضور منظم و همیشگی پرندگان و پروانه ها در مجاورت با گیاهان و منابع موجود شد.
در نهایت یک مسیر میانی مسطح و هموار برای ورود عابر پیاده به داخل این پارک کوچک طراحی کردند تا به واسطه پتانسیلی که فضای سبز ایجاد می کند، مفهوم دعوت کنندگی را در سایت القاء کنند.
مقاطع گرافیکی پروژه High Line که نشان دهنده گونه گیاهی منظرساز بکار رفته درون پروژه می باشد
مبانی کلی و اصول طراحی پروژه
توجه به اقلیم
توجه به بستر طبیعی موجود ( گیاهان خودرو در کنار ریل های راه آهن )
سرزندگی در فضا با کاشت گیاهان
ایجاد فضای حرکت و مکث با رویکرد توجه به عابر پیاده
امنیت در شب با نورپردازی مناسب
تنوع فعالیت ها در طول مسیر
خودمانی بودن فضا
این پروژه در سال ۲۰۰۴ به تصویب رسید، فاز دوم آن نیز در سال ۲۰۱۰ مورد بهره برداری قرار گرفت و در حال حاضر بیش از ۲۰۰ بلوک شهری را در بر می گیرد. با اتمام پروژه بهسازی High Line، این پروژه مورد نظر سنجی قرار گرفت و ماحصل آن، اعلام رضایت مردم از پروژه مذکور به دلیل افزایش امنیت و نیز کاهش قابل توجه جرایم در محلات بود.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۹، طی دو سالی که اجرای پروژه بهسازی High Line گذشته بود، هیچ شکایتی از دزدی و حتی جراحت در بافت منطقه مطرح نشده بود
منابع :
مقاله ” شناخت و تحلیل پروژه پارک خطی شهر نیویورک “
کتاب ” منظر ، معماری “
www.archdaily.com